Digitale transformatie en kunstmatige intelligentie in de Raad van Commissarissen & Toezichthouders

Editorial in de Volkskrant: https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/digitale-transformatie-en-kunstmatige-intelligentie-in-de-raad-van-commissarissen-toezichthouders~bad04f73/

De ontwikkelingen op het gebied van digitalisering, robotisering en kunstmatige intelligentie gaan snel en hebben verstrekkende gevolgen voor organisatiemodellen, verdienmodellen en concurrentieverhoudingen. Nog geen vijf jaar geleden waren Data Analytics, kunstmatige intelligentie en machine learning een ‘ver van mijn bed show’. Nu, in 2020, moet je zeker ook als toezichthouder inzicht hebben in de mogelijkheden en de gevolgen van de onvermijdelijke digitale transformatie. Immers, organisaties die hun strategie en hun businessmodel niet tijdig aanpassen, hebben het nakijken en zien hun rendement en marktaandeel snel teruglopen. 

Erasmus Q-Intelligence, onderdeel van de Erasmus Universiteit Rotterdam, heeft speciaal voor commissarissen en toezichthouders een masterclass ontwikkeld over de strategische impact en implicaties van de digitale transformatie voor het bestuur en het toezicht.  

Impact

‘De impact van de digitalisering op onze maatschappij, op organisaties en op ons persoonlijk leven is enorm’, aldus Willem Peter de Ridder, initiator van de masterclass Digitale transformatie voor commissarissen en toezichthouders en auteur van het boek Winnen met kunstmatige intelligentie. De technologie is beschikbaar, de data zijn er en het aantal toepassingen neemt sterk toe, waardoor de impact in rap tempo meer zichtbaar wordt. Willem Peter ziet ook nieuwe risico’s ontstaan: ‘Wie snapt nog wat er in een organisatie gebeurt als de bedrijfsvoering afhankelijk is van algoritmes en wie is nog in staat om tijdig in te grijpen? Toepassingen van kunstmatige intelligentie moeten te allen tijde uitlegbaar zijn: transparant, controleerbaar en vrij van vooroordelen.’ Met het onjuist of onethisch inzetten van algoritmes kunnen behoorlijke reputatierisico’s ontstaan. 

Toezicht

Uit onderzoek is gebleken dat de raden van commissarissen in Nederland in meerderheid onvoldoende in staat zijn goed toezicht te houden op de digitalisering en de digitale transformatie.¹ Van de commissarissen denkt een kwart over voldoende kennis te beschikken. Dat is op zichzelf al een probleem. Nog erger is dat slechts 1% van de directeuren denkt dat hun commissarissen capabel genoeg zijn om over de digitale transformatie te oordelen. 

‘Desondanks is er voor de toezichthouder nadrukkelijk een rol weggelegd in de zich snel ontwikkelende wereld van Data Analytics en kunstmatige intelligentie’, aldus Willem Peter. Veel commissarissen zien digitalisering vooral als een operationeel vraagstuk. De strategische impact, de kansen voor nieuwe businessmodellen en de noodzakelijke veranderingen in de manier van werken, worden niet altijd goed begrepen en worden vaak onderschat. 

Deze speciaal ontworpen Masterclass biedt de deelnemers de mogelijkheid om de organisatie(s) waarop toezicht wordt gehouden kritisch tegen het licht te houden. Deelnemers ontwikkelen een concreet beeld van de huidige positie van de organisatie ten opzichte van de mogelijkheden van digitalisering en kunstmatige intelligentie en zijn na afloop in staat om hierover de juiste vragen te stellen. Vragen die in de boardroom aan de orde zouden moeten komen, moeten niet alleen over de risico’s gaan, maar ook over de kansen. Wat gebeurt er al in de sector, wat zijn de bestaande en de nieuwe spelers die voorop lopen aan het doen en waarvoor kunnen wij in onze organisatie algoritmes inzetten? 

¹ Marcel Thaens en Valerie Frissen, Nulmeting digitale transformatie in boardrooms in Nederland, Onderzoek uitgevoerd in opdracht van Nationaal Register, Nederland ICT in samenwerking met VNO-NCW, 2019.

Meer info

De masterclass Digitale transformatie voor commissarissen en toezichthouders is afgeleid van een al bestaand programma voor bestuurders Strategische kijk op kunstmatige intelligentie. De masterclass voor commissarissen en toezichthouders beslaat twee dagen. De eerste dag wordt ingegaan op de kansen en de impact van de digitale transformatie. De tweede dag gaat over risico’s en ethiek alsmede over de vraag wat digitale transformatie betekent voor leiderschap. Hoe moet je leiderschap in een digitale transformatie beoordelen en welke vragen moet je daarbij stellen? De colleges worden verzorgd door gerenommeerde docenten van de Erasmus Universiteit en gastsprekers uit de praktijk. De masterclass wordt in 2020 twee keer georganiseerd. De eerste editie vindt plaats op 12 en 19 juni 2020, de tweede op 6 en 13 november 2020. Lees meer over deze Masterclass.